สัมพันธภาพสำคัญสำหรับพ่อแม่กับลูก (วัยรุ่น)
ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับลูกวัยรุ่นเป็นความสัมพันธ์ที่ทำให้ราบรื่นได้ยาก เพราะลูกเติบโตขึ้นมาก เริ่มมีความคิด ความอ่านเป็นของตัวเอง โต้เถียงกับพ่อแม่ตามเหตุผลหรือประสบการณ์ของเขาเอง ไม่ค่อยเชื่อฟังพ่อแม่เหมือนตอนเด็ก
หากพ่อแม่มีแนวทางที่ดูแลสัมพันธภาพที่ดีระหว่างลูกวัยรุ่นกับพ่อแม่ได้ ผ่านพ้นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อไปได้ แน่นอนพ่อแม่ส่วยใหญ่ เข้าใจธรรมชาติของวัยรุ่นเป็นอย่างดี เพราะผ่านมาก่อน แต่ยุคสมัยที่เปลี่ยนไปพ่อแม่อาจจะต้องปรับเปลี่ยนการให้สิทธิ์ลูกพูดคุยแสดงความคิด ความรู้สึกบ้าง
หลักการสำคัญเพื่อสร้างสัมพันธภาพกับลูกวัยรุ่นสำหรับพ่อแม่
1.การยืดหยุ่น ให้อภัยลูก บางครั้งวัยรุ่นอาจจะมีท่าที เดี๋ยวดี เดี๋ยวร้ายกับพ่อแม่ตามอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง หรือกระแสสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปอาจทำให้ลูกในวัยนี้ไม่ค่อยทำตามที่พ่อแม่ต้องการ ตัววัยรุ่นเองก็มีเหตุผลที่เหมาะสม การตัดสินโดยอาศัยความยืดหยุ่นและให้อภัยในธรรมชาติของวัยรุ่น จะช่วยรักษาสัมพันธภาพได้ดี
2.พ่อแม่ไม่ควรคาดหวังว่าวัยรุ่นจะทำอะไรได้สมบูรณ์
3.สัมพันธภาพที่ดีระหว่างพ่อแม่ จะทำให้บรรยากาศในบ้านเป็นสุข และยังทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับลูกในวัยรุ่นเกิดได้ง่ายขึ้นอีกด้วยค่ะ
องค์ประกอบที่จำเป็นระหว่างพ่อแม่กับวัยรุ่นมีดังนี้
1.ความรัก วันรุ่นต้องการความรักเช่นเดียวกับลูกวัยอื่นๆ วัยรุ่นที่ขาดความรัก จะรู้สึกเหงา ว้าเหว่ แสวงหาความรักจากที่อื่น เช่น เพื่อน แฟน
การแสดงความรักต่อลูกในวัยนี้ยังเป็นสิ่งจำเป็น เช่น ลูบศีรษะ ตบบ่า กอด หรือแม้แต่การบอกรัก
2.การพูดคุยกับลูก
วัยรุ่นมักเบื่อหน่ายและไม่อยากพูดคุยกับพ่อแม่ถ้าการพูดทุกครั้งเป็นการอบรม สั่งสอน หรือพูดซ้ำๆเรื่องเดิมๆ
-พ่อแม่ควรเปิดโอกาสให้ลูกพูดคุยถึงประสบการณ์ในแต่ละวัน ดึงประสบการณ์ที่น่าสนใจมาตั้งคำถามเพื่อให้ลูกได้เรียนรู้
-ยกเหตุการณ์ในสังคม ตั้งคำถาม เปิดโอกาสให้ลูกได้แสดงความคิดเห็น และให้เหตุผล ควรพูดคุยด้วยบรรยากาศที่เป็นกันเอง สนุกสนาน ไม่เคร่งเครียด พ่อแม่ก็สามารถแสดงความคิดเห็นสอดแทรกเข้าไป เหตุผลของพ่อแม่ต้องชัดเจน ยืนหยัดในส่วนที่ถูกต้อง พร้อมชื่นชมในความคิดของลูกที่ดีที่ถูกต้อง
-ในการพูดคุยเรื่อวส่วนตัวกับลูก เช่น เรื่องความรัก ความขัดแย้งกับเพื่อน พ่อแม่ควรถือเป็นมารยาทไม่เอาไปพูดต่อ หรือพูดเป็นเรื่องตลกขบขัน เพราะลูกจะไม่ไว้วางใจเล่าอะไรให้ฟังอีก
3.การจัดการกับความโกรธ การเผชิญหน้ากันทั้งที่ทั้งสองฝ่ายมีอารมณ์จะทำให้เสียสัมพันธภาพที่ดี เมื่อรู้สึกโกรธพ่อแม่ควรพยายามสงบอารมณ์โกรธลง และกลับมาพูดคุยกับลูกใหม่ เมื่อพร้อมทั้งสองฝ่าย
4.ฟังและพูดดีต่อกัน
-ฟังแบบดีต่อกัน คือ การตั้งใจฟัง ด้วยท่าที ที่เป็นมิตร ฟังให้จบก่อนที่จะพูด ฟังด้วยความรู้สึกเข้าใจ และเห็นใจ เปรียบตัวองเข้าไปอยู่ในสถานการณ์นั้น
-การพูดแบบดีต่อกัน เป็นการพูดที่ให้เกียรติ การสื่อสารถ้อยคำต่างๆสำคัญ โดยไม่ได้ใช้อารมณ์เกรี้ยวกราด ไม่ใช้ภาษาที่ตำหนิรุนแรง หรือประชดประชัน อาจใช้ภาษาดัยวกับวัฒนธรรมของลูก เช่นใช้ภาษาในเกมส์ที่ลูกเล่น
5. จับถูก ชื่นชม ให้กำลังใจ
- พ่อแม่ต้องเข้าใจพลังของกำลังใจและสร้างให้เกิดกำลังใจในตัวลูก หากกำลังใจดี สมองทำงานดี สมองจะเรียนรู้ได้ดีเมื่อกำลังใจดี หรือรู้สึกดี รู้สึกมีคุณค่า ภาคภูมิใจ ในตนเอง
- ชื่นชม ให้กำลังใจ คือการนำสิ่งดีๆ แม้เล็กๆน้อยๆ มาพูดชื่นชมให้ลูกรับรู้ พูดหรือชื่นชมให้ผู้อื่นรับรู้ความดีของลูก
6.สร้างรอยยิ้มเล็ก ๆ ในครอบครัว
- การสร้างรอยยิ้มในครอบครัว จะทำให้ครอบครัวอบอุ่น หรืออย่างน้อยหากบรรยากาศแย่อยู่แล้วก็เลวร้ายน้อยลง
- การหยอดความสดชื่นเล็กๆน้อยๆ แบบไม่หวังผล เช่น พูดเรื่องตลก หรือเรื่องที่ทุกคนในบ้านฟังแล้ว สดชื่น สบายใจ
ทุกครอบครัวอาจจะไม่สมบูรณ์แบบ แต่เราจะสร้างครอบครัวที่อบอุ่นด้วยกันได้ เพียงพยายามข้าใจในธรรมชาติของสมาชิกแต่ละคนในครอบครัวของเราค่ะ